Bài 44: ĐIỀU RĂN THỨ BỐN: THẢO KÍNH CHA MẸ Tiết 1 Lời Chúa: « Ngươi hãy thờ cha kính mẹ, để được sống lâu trên đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, ban cho ngươi.» (Xh 20,12) Ý chính: - Đạo hiếu của Dân tộc - Bổn phận của người làm con trong gia đình, giaó hội và xã hội Tâm tình: Vui tươi hiếu thảo Chuẩn bị: Hình Chúa Giêsu phụ giúp gia đình, Bài hát: Cả nhà thương nhau HOẠT ĐỘNG GIÁO LÝ VIÊN HOẠT ĐỘNG HỌC VIÊN I. ỔN ĐỊNH 1. Thánh hóa Lạy Chúa Giêsu, sống dưới mái nhà Nazareth Chúa luôn thể hiện là một người con ngoan, hiếu thảo và vâng phục Đức Maria và Thánh Giuse. Xin Chúa dạy chúng con cũng trở thành một người con ngoan và thảo kính với cha mẹ như Chúa. Đọc Kinh Lạy Cha 2. Ôn bài cũ Em hãy tìm ở hàng ngang những cụm từ có nghĩa C H U A N H A T W O T A H G K M Z S A N G T A O N G H I N G O I F O A I T I N G P H U C S I N H T H A N H L E X G J K L M E F C Giải đáp: Chúa nhật, sáng tạo, nghỉ ngơi, phục sinh, thánh lễ 3. Giới thiệu bài mới Chúng ta đã học về bổn phận đối với Chúa qua ba điều răn đầu của Mười Điều Răn. Nay chúng ta tiếp tục học về những bổn phận đối với tha nhân. Điều răn đầu tiên trong bảy điều răn còn lại là bổn phận của con cái đối với cha mẹ. Hôm nay chúng ta sẽ học về ĐIỀU RĂN THỨ BỐN: THẢO KÍNH CHA MẸ. II. EM NGHE LỜI CHÚA 1. Dẫn nhập Cả lớp cùng hát bài “Cả nhà thương nhau” Ba thương con vì con giống mẹ Mẹ thương con vì con giống ba Cả nhà ta cùng thương yêu nhau Xa là nhớ, gần nhau là cười Ba thương con vì con giống mẹ Mẹ thương con vì con giống ba Cả nhà ta cùng thương yêu nhau Xa là nhớ, gần nhau là cười Một gia đình có cha, mẹ và con cái yêu thương nhau thật là vui, thật là hạnh phúc đúng không các em? Chính Thiên Chúa là Cha yêu thương vì muốn chúng ta sống theo đường lối yêu thương của Ngài, Ngài đã ban cho chúng ta có cha, có mẹ để cha mẹ yêu thương, dạy dỗ chúng ta. Chính Chúa Giêsu cũng đã được sinh ra, nuôi dưỡng và trưởng thành trong mái ấm gia đình Nazareth. Ngài đã nêu gương cho chúng ta trong sự hiếu thảo và vâng phục cha mẹ. Mời các em lắng nghe Lời Chúa A.Công bố Lời Chúa: Xh 20,12 « Ngươi hãy thờ cha kính mẹ, để được sống lâu trên đất mà Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, ban cho ngươi.» B.Diễn giải nội dung giáo lý Sách Xuất Hành nhắc nhở mỗi người phải biết sống như thế nào? Các em trả lời Đoạn Lời Chúa vừa nghe nhắc nhở mỗi người phải biết sống đúng ơn gọi và bổn phận của mình: Là con phải biết kính trọng, vâng lời cha mẹ. Vì đó là đạo làm người và là điều Chúa muốn và chúc phúc cho những ai tuân giữ giới răn này. Các em thấy Chúa Giêsu đã sống vai trò làm con trong gia đình như thế nào? Các em trả lời Trong gia đình Ba Ngôi Thiên Chúa, Ngôi Hai Thiên Chúa đã hoàn toàn vâng phục ý Cha xuống thế làm người và “vâng lời cho đến nỗi chết trên thập tự” (Pl 2,8). Dù là Con Thiên Chúa, nhưng Chúa Giêsu đã vâng phục Đức Maria và Thánh Giuse trong suốt 30 năm ẩn dật tại Nazareth. “Người hằng vâng phục các ngài” (Lc 2,51) Chính thái độ vâng phục của Chúa Giêsu dạy cho chúng ta thấy bổn phận con cái đối với cha mẹ. Hơn nữa, khi sống trong gia đình Nazareth, Chúa Giêsu đã thánh hóa đời sống gia đình và làm cho các gia đình Kitô Giáo mang một ý nghĩa đặc biệt. 1. Đạo hiếu của Dân tộc a. Đạo hiếu của dân tộc Việt Nam Dân gian có câu: “ Cây có gốc mới nở ngành xanh ngọn Nước có nguồn mới bể rộng sông sâu Người ta nguồn gốc từ đâu Có cha có mẹ rồi sau có mình.” Chúng ta khôn lớn trưởng thành là nhờ ai! Ai đã mang nặng đẻ đau, “chín tháng cưu mang, ba năm bú mớm”, đưa ta vào những câu hát, lời ru. Cuộc đời mỗi người chất chứa biết bao nhiêu lời yêu thương dạy dỗ của mẹ cha, chỉ mong cho ta khỏe mạnh và trở thành một người hữu ích cho xã hội. Những lúc ta ốm, ai đã phải thức từng giờ để canh cho ta khỏi bị giật mình, dạy ta những bước đi đầu tiên, bập bẹ những tiếng: ba…ba…, ma...ma… Chẳng ai khác ngoài Mẹ. Nói đến Mẹ thì không thể không nói đến Cha, là người tận tụy, lao nhọc, oằn mình với những bão táp, mưa gió, nắng gắt…để cho ta có được cuộc sống ấm no và đầy đủ như bao bạn đồng trang lứa. Cha còn là một người bạn tinh thần luôn đồng hành với ta trong từng suy nghĩ, từ lúc lọt lòng cho đến suốt cuộc đời. Hoạt động: Tìm ca dao tục ngữ Chúng ta cùng chơi với nhau trò chơi: “ai nhanh hơn”. Lớp chia làm 2 nhóm. Cứ tổ này đọc 1 câu ca dao tục ngữ về chữ hiếu - về cha mẹ, tổ kia phải tiếp ngay câu khác. Điều kiện không được nhắc lại câu đã được nêu trước đó. Ba mươi giây cho các em suy nghĩ… Thời gian chơi trong 2 phút. Các em thực hiện Công cha nghĩa mẹ cao dày Cưu mang trứng nước những ngày còn thơ Nuôi con khó nhọc đến giờ Trưởng thành con phải biết thờ hai thân Thức khuya dậy sớm chuyên cần Quạt nồng ấp lạnh giữ phần đạo con. Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Một lòng thờ mẹ kính cha Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con. Công cha như núi ngất trời Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển đông Núi cao biển rộng mênh mông Cù lao chín chữ ghi lòng con ơi! Công Cha như núi Thái Sơn, Nghĩa Mẹ như nước trong nguồn chảy ra, Một lòng thờ Mẹ kính Cha, Cho tròn chữ Hiếu mới là đạo con... Cha mẹ ngoảnh đi, thì con dại, Cha mẹ ngoảnh lại, thì con khôn. Mẹ già ở túp lều tranh. Sớm thăm tối viếng mới đành dạ con Ví dầu cầu ván đóng đinh Cầu tre lắt lẻo, gập ghềnh khó đi Khó đi mẹ dắt con đi Con đi trường học mẹ đi trường đời Ra đi mẹ có dặn dò Sông sâu chớ lội, đò đầy chớ qua Gặp người đáng bậc mẹ cha Chào thưa vâng dạ mới là con ngoan. Công cha nghĩa mẹ cao vời Nhọc nhằn chẳng quản suốt đời vì ta. ... Những từ ngữ và hình ảnh trong những câu các em vừa đọc nhắc ta nhớ về tình thương của cha mẹ: chín tháng cưu mang, bú mớm, giúp tập ăn, tập nói, tập đi, tập làm... và công ơn trời biển của người cha phải vất vả “một nắng hai sương” để nuôi nấng con cái và giáo dục chúng theo đúng đạo làm người. Đạo hiếu của dân tộc Việt Nam giáo dục ta sống đúng bổn phận làm con. 2. Bổn phận của người làm con trong gia đình, Giáo Hội và xã hội Hoạt động: Ráp tranh Trong Kinh Thánh có nói đến một người con hiếu thảo. Đó là ai? Chúng ta cùng khám phá qua hoạt động ráp tranh. Hình đã được cắt để sẵn trong phong thư Mỗi nhóm có 1 phút thực hiện Các em thực hiện Chúa Giêsu khi ở Nazareth giúp đỡ cha mẹ trong những việc nhỏ và “Người đi xuống cùng với cha mẹ, trở về Na-da-rét và hằng vâng phục các ngài. ” (Lc2,51) Ngay từ nhỏ Chúa đã luôn là một người con ngoan, biết vâng phục, góp phần làm cho gia đình hạnh phúc và phụ giúp kinh tế cho gia đình. Noi gương Chúa Giêsu, giáo hội dạy chúng ta thực thi điều răn thứ bốn không chỉ là thảo kính cha mẹ mà còn sống đúng chức phận mình trong gia đình, giáo hội và xã hội Hoạt động: Thảo luận Hãy liệt kê ra giấy các các việc cần làm Nhóm 1: Em cần có thái độ nào đối với ông bà cha mẹ, anh chị, chú bác? Yêu mến, vâng lời, tôn kính và chu toàn bổn phận. Nhóm 2: Em cần có thái độ nào đối với quý cha, quý thầy, quý dì, anh chị giáo lý viên? Kính trọng, vâng lời, sống ngoan Nhóm 3: Em cần có thái độ nào đối với thầy cô, bạn bè, xóm làng? Nhớ ơn thầy cô, lễ phép, chăm học, giúp đỡ bạn bè, tôn trọngg mọi người… - Bổn phận với cha mẹ: Học nơi Chúa Giêsu, các em phải trở nên một người con ngoan, hiếu thảo với cha mẹ ngay khi còn nhỏ phải biết vâng lời, siêng năng học hành làm cho cha mẹ vui lòng. Ngoài ra chúng ta hãy cố gắng giữ gìn thanh danh của gia đình, của cha mẹ. Khi trưởng thành, chúng ta cũng phải có trách nhiệm góp phần kinh tế trong gia đình để chia sẻ gánh nặng với cha mẹ. Ngoài ra chúng ta cũng phải lo liệu về tinh thần cho cha mẹ, nhất là những lúc các ngài bệnh tật già yếu, lúc cô đơn buồn phiền. Khi các ngài đau yếu phải lo sao cho các ngài chịu phép sau hết. Đó là bổn phận mà tất cả những người con phải chu toàn đối với cha mẹ khi còn sống. Khi cha mẹ đã qua đời, con cái còn phải nhớ đọc kinh cầu nguyện, lo chôn táng, lập bàn thờ, nhang đèn, xây mộ, xin lễ cho cha mẹ, đặc biệt trong các dịp giỗ chạp, lễ tết. Đố các em Hội Thánh đã dành ngày nào kính nhớ, cầu nguyện cho ông bà cha mẹ? Các em trả lời Hằng năm cứ vào ngày mùng 2 tết Nguyên Đán và trọn tháng 11, Hội Thánh đã dành riêng những ngày này để cầu nguyện cho ông bà, cha mẹ. Bên cạnh đó, những ngày giỗ của ông bà cha mẹ, chúng ta cũng cần xin lễ để các ngài mau được về hưởng nhan Thánh Chúa. Các em nhớ dâng lễ, đọc kinh cầu nguyện cho ông bà cha mẹ của mình. Đó là nghĩa vụ và cũng là cách thể hiện lòng hiếu thảo, biết ơn của chúng ta dành cho các Đấng bậc sinh thành. - Bổn phận với anh chị em: “Anh em như thể chân tay. Rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần”. Anh chị em cùng chung khúc ruột, cùng chung một bầu sữa mẹ, nên phải biết yêu thương, sống hòa thuận với nhau. Em biết vâng lời anh chị. Anh chị biết thương yêu, chăm sóc các em nhất là khi cha mẹ đã qua đời. Những liên hệ ngoài gia đình: Điều răn thứ bốn còn dạy chúng ta có những tương quan với các phẩm chức trong Hội Thánh và xã hội: - Vâng lời, tôn kính quý cha, quý tu sĩ, thầy cô, anh chị giáo lý viên. - Tôn trọng quyền bính của những nhà chức trách trong xã hội, vì mọi quyền bính đều bởi Chúa. - Đối với tổ quốc, chúng ta biết ơn những anh hùng dân tộc, yêu thương đồng bào và cùng nhau góp phần xây dựng xã hội trong sự thật, công bằng, liên đới và tự do Nội tâm hóa: Điều răn thứ bốn dạy ta phải thảo kính cha mẹ, đó là nét đẹp của đạo hiếu trong nền văn hóa dân tộc và của Tin Mừng. Con cái chu toàn bổn phận đối với cha mẹ là yếu tố tích cực để xây dựng gia đình được hạnh phúc và thánh thiện, làm nền tảng vững chắc cho xã hội và Hội Thánh. Là những Thiếu nhi Thánh Thể, em luôn biết vâng lời, thảo hiếu với ông bà, cha mẹ và những người trên. C.Hướng ý cầu nguyện Lạy Chúa Giêsu, dưới mái nhà Nazareth, Chúa đã vâng lời, thảo hiếu với Mẹ Maria và Thánh Giuse. Xin giúp chúng con sống đúng vai trò của một người con có trách nhiệm trong gia đình, biết yêu mến, kính trọng, vâng lời, giúp đỡ cha mẹ, để chúng con thành người con ngoan đem lại niềm vui, hạnh phúc cho cha mẹ và gia đình. III. EM NHỚ LỜI CHUÁ Bài học - Lời Chúa : “Ngươi hãy thờ kính cha mẹ, như Đức Chúa, Thiên Chúa của ngươi, đã truyền cho ngươi” (Đnl 5,16) - IV. EM SỐNG LỜI CHUÁ 1. Sinh hoạt: Bài hát –Cử điệu Bài hát: Vâng lời mẹ cha của Sr. Chu Linh, OP ĐK: Vâng lời cha vâng lời mẹ là vâng theo ý Chúa trên trời. Vâng lời cha vâng lời mẹ là vâng theo ý Chúa trong đời. 1. Tình yêu Chúa tuyệt vời cho con làm người có mẹ có cha. Tình yêu Thiên Chúa thiết tha con được no ấm tình cha nghĩa mẹ. 2. Tạ ơn Chúa ngàn đời cho con nên người ngoan hiền dễ thương. Học chăm giáo lý sớm hôm mai này khôn lớn làm hành trang vào đời. 1. Bài làm ở nhà Em viết môt lời cầu nguyện cho cha mẹ V. KẾT THÚC Điều răn thứ bốn dạy chúng ta thảo kính cha mẹ và những người được Chúa trao quyền để mưu ích cho chúng ta. Con cái có bổn phận thảo hiếu, biết ơn và vâng phục cha mẹ, đồng thời phải trợ giúp các Ngài về vật chất cũng như tinh thần, khi còn sống cũng như khi đã qua đời. Đó không chỉ là bổn phận nhưng cao hơn là tình yêu của con cái dành cho cha mẹ. Vì thế, là những người con hiếu thảo em phải giữ điều thứ bốn như một giá trị sống của một con người trưởng thành. GLV nhận xét giờ học Hát cầu cho cha mẹ.